Fusies en overnames - deel 1: Eerste indicatoren en afspraken in het art. 24-overleg
Fusie of overname is soms te voorspellen
Voor een OR die te maken krijgt met een overnemende partij breekt een periode aan waarin de OR over veel aspecten een mening moet vormen. In de komende nieuwsbrieven gaan we in op de verschillende aspecten waar de OR mee te maken krijgt. In deze nieuwsbrief: de eerste indicatoren en het artikel 24 overleg.
De betekenis van een overname of fusie
Een overname of fusie, in WOR termen: de overdracht van de zeggenschap over de onderneming of een onderdeel daarvan (WOR artikel 25 eerste lid onderdeel a), is een ingrijpend proces waar de OR een belangrijke rol in speelt. Het gaat hier om het overdragen van de zeggenschap aan een andere ondernemer. Dat kan verschillende vormen hebben. Voor het gemak spreken we verder alleen over overname, voor fusie geldt hetzelfde.
De formele kant
Een adviestraject begint formeel in het artikel 24 overleg. Bij de bespreking van de komende periode geeft de bestuurder aan wat er aan voorgenomen besluiten aankomen, als het om advies en instemming gaat. En hoe hij de OR daar bij kan betrekken. Als het om een overname gaat zijn er al eerder signalen. De bestuurder hoort concrete signalen ook echt met de OR te bespreken.
De aspecten van het adviesproces rondom overnames:
- Eerste indicatoren
- Afspraken en het artikel 24 overleg
- Fasen in het besluitvormingsproces
- Juridische aandachtspunten
- Strategische aspecten van de overname
- Interne organisatie en integratie
- Financiële zaken
- Sociaal beleid
- Werkgelegenheid
- Arbeidsvoorwaarden
- Medezeggenschap
Eerste signalen
Als de huidige eigenaar een investeringsmaatschappij is, dan weet je als OR dat er na een aantal jaar weer een nieuwe koper wordt gezocht. Dus na een afgeronde reorganisatie is het bedrijf vaak wel ‘verkoop klaar’.
Een andere indicator is de financiële positie van het moederbedrijf. Is die slechter dan de vestiging? Dan kan verkopen de broodnodige liquide middelen opleveren.
Past jullie portfolio niet meer zo goed bij de overige onderdelen van het concern? Of maak je als zelfstandig bedrijf iets in een markt waar andere bedrijven graag bij aansluiten? Is er geen opvolger voor de huidige directeur grootaandeelhouder? Allemaal indicaties die de kans op een overname vergroten en het gesprek over de toekomst in het overleg urgenter maken.
Laat je niet verrassen
Goed voorbereid het overleg in gaan maakt de kans kleiner dat de OR overvallen wordt met de mededeling dat er overname aankomt. Door zelf een goede analyse te maken van de markt en je eigen onderneming, kun je nagaan of je rekening moet houden met een overnamescenario.
Een heel belangrijke afspraak die je kunt maken in het artikel 24 overleg is betrokkenheid bij het opstellen van een kopersprofiel. Maak afspraken over de input van de OR en op welke wijze deze de punten kan meenemen in het proces rond de overname.
Tussen de eerste aankondiging van een overname tot de ontvangst van een adviesaanvraag kan een langere periode zitten, dan is het zaak goed geïnformeerd te blijven en zicht te houden op de verschillende fasen in het proces. Daarover in een volgende nieuwsbrief meer.
Soms is het overhandigen van het advies de eerste aankondiging van de overname. Dan is er een deel overgeslagen en is het zaak vanaf hier stevige (proces) afspraken te maken. De tijdsdruk is vaak hoog, bij een onverwachte overname zeker, maar het blijft van belang alle aspecten langs te lopen en alle vragen beantwoord te hebben voor er advies gegeven wordt.
Met de OR goed voorbereid zijn op de toekomst? Dat kan via één van onze adviseurs in een sessie waarin we met de ondernemingsraad een SWOT inventarisatie maken. We trekken samen conclusies over de positie op de markt en de interne slagkracht. De ondernemingsraad kan goed toegerust de bestuurder vervolgens bevragen over de toekomst van het bedrijf.
