Fusies en overnames - deel 5: Interne organisatie en integratie
Krijg je als OR te maken met een overname of fusie dan zijn er veel aandachtspunten. Dit artikel gaat met name over de interne organisatie en integratie
De aspecten van het adviesproces rondom overnames:
- Eerste indicatoren
- Afspraken en het artikel 24 overleg
- Fasen in het besluitvormingsproces
- Juridische aandachtspunten
- Strategische aspecten van de overname
- Interne organisatie en integratie
- Financiële zaken
- Sociaal beleid
- Werkgelegenheid
- Arbeidsvoorwaarden
- Medezeggenschap
Interne organisatie en integratie
Bij een fusie of overname komt vroeg of laat de interne organisatie en integratie aan de orde. Dan zijn er een heel aantal aandachtspunten die we hieronder langs laten komen.
Vooraf stelt een kopende partij vaak eisen aan de interne organisatie van de beoogde fusiepartner of overnamekandidaat. Dat kan tot een reorganisatie inclusief adviesaanvraag voor de OR leiden, vóór de overname bekendgemaakt wordt. Niet altijd weet een OR op dat moment dat er plannen voor fusie of overname liggen. Wees daarom alert op de signalen (zie het eerste artikel in deze reeks)!
Tijdens het adviestraject van de fusie/overname kan de toekomstige organisatie opnieuw aan de orde komen. Een lastig punt hierbij is dat de OR vaak afspraken wil maken met de overnemende partij, terwijl het adviestraject met de eigen bestuurder wordt afgehandeld. Dan is een optie om met een convenant te werken voor afspraken over de toekomstige inrichting van de nieuwe organisatie. Daar moet een overnemende partij wel voor open staan, en het is afhankelijk van de druk die een OR kan (en wil) zetten hoever je kunt gaan. Als jouw organisatie van groot belang is voor de nieuwe eigenaar, krijg je meer voor elkaar dan wanneer je in de financiële problemen zit en dit de laatste kans op continuïteit is.
Maar het komt ook voor dat pas na de overname verder gedacht wordt over integratie en de interne organisatie, bijvoorbeeld omdat dit de enige vestiging is in Nederland die overgenomen wordt, of de nieuwe eigenaar eerst wil zien hoe de organisatie functioneert.
Welke vragen kun je als OR stellen, voor, tijdens of na het traject van fusie/overname?
- Hoe ziet de aansturing en de operationele structuur van de nieuwe (moeder-)onderneming er uit?
- Blijft de huidige bestuurder aan?
- Hoe worden de bestaande afdelingen van de eigen onderneming daarin ingepast?
- Wie krijgt na de overname de beslissingsbevoegdheid over de activiteiten van de overgenomen onderneming?
- Hoe zien er de nieuwe rapportagelijnen en -procedures uit?
- Sluiten de organisatieculturen van beide ondernemingen op elkaar aan?
- Wat betekent dit voor de taken en bevoegdheden van het lokale management en de huidige bestuurder van de OR?
- Welke maatregelen tot integratie worden er genomen?
- Welke integratie vindt mogelijk (in de toekomst) plaats?
- Hoe wordt de toekomstige medezeggenschap ingericht?
Inrichting medezeggenschap
Over de inrichting van de medezeggenschap kun je niet vroeg genoeg afspraken maken. Hoe gaat die samenvoeging er uit zien? Komt er een samengevoegde OR, een tijdelijke OR (TOR)? Op welke termijn worden verkiezingen georganiseerd, met kiesgroepen? Het is aan te raden om daar altijd tijdens het overname/ fusie traject afspraken over te maken, niet pas daarna. Dan zijn de bevoegdheden gewijzigd en is het voor een OR niet altijd makkelijk om goede afspraken te maken. Later in deze reeks bespreken we dit onderdeel uitgebreider.
Met de antwoorden op de vragen kunt u verder in gesprek met uw bestuurder en daarna nagaan waar uw OR afspraken over wil maken en over gaat adviseren. Na een overname/fusie gelden er regels als het gaat om bijvoorbeeld de Wet Overgang Onderneming. Maar ook blijft gelden dat er een arbeidsovereenkomst ligt met medewerkers die niet zomaar eenzijdig te wijzigen is. Integratie om tot één interne organisatie te komen is daardoor vaak een langdurig proces. De OR moet goed nagaan waar wel en niet over te adviseren valt. In grote lijnen: wel over de inrichting van de organisatie (interne organisatie), niet zo maar over de arbeidsvoorwaarden (integratie). Over de arbeidsvoorwaarden gaan we het later in deze reeks ook nog hebben.
Na de interne organisatie en de integratie in de eerstvolgende nieuwsbrief aandacht voor de financiële kanten van de overname/fusie.
Wilt u meer weten over begeleiding en contra-expertise omdat u een overname/fusie aan ziet komen wellicht? Dan kunt u bij een van onze adviseurs terecht.
