CSRD en financiën

CSRD en financiën: wat betekent dit voor de ondernemingsraad?

Invloed begint niet bij macht, maar bij erkenning van het gezag

16/10/2025 Duurzame inzetbaarheid, Financieel, Kennis, Medezeggenschap Sten Nouwens

Vanaf 2027 krijgen Europese bedrijven te maken met strengere rapportage-eisen rond duurzaamheid (CSRD). Die gaan niet alleen over milieu en sociale thema’s, maar ook over hun financiële impact.

Voor wie de richtlijn precies gaat gelden, daar is de EU weer over in discussie. Dat geldt ook voor hoe streng de regels precies worden. Toch is voor ons duidelijk: duurzamer, socialer en betere governance wordt één van de grote thema’s van de komende jaren. En de OR kan er veel op bereiken, met behulp van CSRD. De OR kan hierin een belangrijke rol spelen — en met de CSRD in de hand écht verschil maken.

Zoals eerder vermeld in een bericht op onze site, maakte Basis & Beleid hierover drie praktische webinars die nu te bekijken zijn op LinkedIn

De koppeling tussen duurzaamheid en financiën

Onder de CSRD moeten ondernemingen niet alleen vertellen wat ze doen aan duurzaamheidsbeleid, maar ook wat het financieel betekent. Hoe werken duurzaamheidsrisico’s en -kansen door in de cijfers? Denk aan de kosten van energietransitie, beprijzing van CO₂-uitstoot, of investeringen in duurzame productieketens. Daarmee wordt duurzaamheid geen bijzaak meer naast de jaarrekening, maar een vast onderdeel van de financiële en strategische kern van het bedrijf.

Wat betekent dit voor de ondernemingsraad?

Voor leden van de ondernemingsraad (OR) betekent de CSRD een belangrijke uitbreiding van hun rol. De OR kan nu gerichte vragen stellen over hoe duurzaamheidsdoelen doorwerken in winstgevendheid, kosten en investeringskeuzes, en zo meer inzicht krijgen in de financiële gevolgen. Omdat de CSRD-rapportage invloed heeft op de koers van de onderneming, krijgt de OR extra haakjes en informatie om vroegtijdig met bestuurders in gesprek te gaan over strategische keuzes. Daarbij kan de OR erop toezien dat rapportages niet alleen voldoen aan de wet, maar ook transparant, eerlijk en begrijpelijk zijn voor medewerkers en andere stakeholders.

Kansen voor de OR

De CSRD biedt de OR een sterker fundament om duurzaamheid, strategie en financiën in samenhang te bespreken. Zo kan de OR een actieve rol spelen bij het waarborgen van een toekomstbestendig bedrijfsmodel:  financieel gezond, maatschappelijk verantwoord en gericht op de lange termijn.

Praktische vragen voor de OR over CSRD en financiën

    1. Invloed op de financiële strategie
      • Hoe zijn duurzaamheidsaspecten (zoals CO₂-beprijzing, stijgende energieprijzen, eisen van afnemers en leveranciers of strengere regelgeving) meegenomen in de financiële plannen?
      • Welke investeringen zijn gepland om te voldoen aan CSRD-rapportage en duurzaamheidsdoelen?
    2. Effect op kosten en opbrengsten
      • Welke extra kosten brengt de CSRD met zich mee, bijvoorbeeld voor rapportages, audits of verduurzaming van de keten?
      • Zijn er ook kansen voor kostenbesparingen of extra omzet door duurzame producten of processen?
    3. Risico’s voor werkgelegenheid en arbeidsvoorwaarden
      • Hebben investeringen in verduurzaming gevolgen voor de werkgelegenheid of voor functies binnen het bedrijf?
      • Hoe worden werknemers meegenomen in de transitie, bijvoorbeeld via opleidingen of herplaatsing tijdens de transitie?
    4. Transparantie en communicatie
      • Hoe zorgt de organisatie dat werknemers de financiële en duurzaamheidsrapportages begrijpen?
      • Welke rol kan de OR spelen in het bespreken en verspreiden van deze informatie binnen de organisatie?
    5. Goed werkgeverschap
      • Hoe stimuleren leidinggevenden medewerkers in hun werk en duurzame inzetbaarheid?
      Welke gesprekken helpen medewerkers bewust te maken van hun eigen bijdrage aan een duurzame organisatie?

De ondernemingsraad kan het verschil maken als het gaat om mentale gezondheid. Door het gesprek over werk en welzijn actief te voeren, deze onderwerpen structureel op de agenda te zetten en te vertalen naar concrete beleid- en ontwerpkeuzes, kan de OR een omgeving creëren waarin medewerkers gezond, gemotiveerd en veerkrachtig blijven.

  1. Begin met inzicht Vraag de bestuurder om actuele data over werkdruk, verzuim en verloop te koppelen aan MTO- of NEA-resultaten. Analyseer de verschillen tussen teams: waar liggen de hoge taakeisen en waar is de regelruimte beperkt? Zo ontstaat een feitelijke basis voor gesprek.
  2. Voer het gesprek over het werk zelf Veel organisaties investeren in vitaliteitsprogramma’s of weerbaarheidstrainingen. De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving wijst er terecht op dat we met zulke maatregelen vooral de logica van de versnelling volgen, in plaats van die ter discussie te stellen. De OR kan hier echt het verschil maken door te vragen: Hoe is het werk ingericht? Waar ontstaan de pieken? Welke taken of overleggen kunnen slimmer of helemaal weg? Zo verschuift de aandacht van symptoombestrijding naar echte systeemverandering.
  3. Maak autonomie concreet Regelruimte is meetbaar. Hoeveel invloed hebben medewerkers op roosters, volgorde van taken of prioritering? Door dit periodiek te toetsen – bijvoorbeeld via een korte autonomie-check – kan de OR snel zien waar invloed ontbreekt – en waar actie nodig is.”.
  4. Geef aandacht aan starters Jonge medewerkers verdienen extra begeleiding en realistische verwachtingen. Zet in op structurele inwerkprogramma’s, mentorschap en coaching bij het stellen van prioriteiten. Zo voorkom je dat enthousiasme omslaat in uitputting.
  5. Veranker afspraken in beleid Laat mentale gezondheid een vast onderdeel zijn van het arbojaarplan en spreek duidelijk af wie verantwoordelijk is voor de opvolging. Vraag per afdeling om concrete verbeteracties: pas roosters aan, verdeel taken anders of schrap niet-essentiële administratieve verplichtingen. Gebruik CBS- en NEA-indicatoren als nulmeting om voortgang te volgen.
  6. Hou het gesprek levend Mentale gezondheid is geen eenmalig agendapunt. Spreek af dat het elk kwartaal terugkomt op de overlegagenda tussen OR en bestuurder. bespreek elk kwartaal successen én uitdagingen, zodat teams van elkaar leren en gezonde werkbalans vanzelfsprekend wordt.

Met deze vragen krijgt de OR niet alleen beter inzicht in de verbinding tussen duurzaamheid en financiën, maar kan zij ook actief bijdragen aan een gezonde en toekomstbestendige koers van de organisatie. Onze adviseurs ondersteunen de OR daarbij graag.

Delen kan hier